“Wat is van waarde, en hoeveel is dat waard?"

Een nieuwe deal met de samenleving?

Heleen: “Op ons eigen bedrijf zijn we druk met verduurzamen, maar merken we ook dat dat onzekerheid met zich meebrengt. De bredere kaders en financiële prikkels ontbreken nu nog. Het is tijd om een “Nieuwe Deal” met de samenleving te maken. De opdracht die we als landbouwsector na de Tweede Wereldoorlog hadden was voldoende, veilig en betaalbaar voedsel. Dat is gelukt, maar inmiddels niet meer genoeg. De maatschappij vraagt nu mooi landschap, gezonde leefomgeving, en vindt dat ook belangrijk. Er is dus een kans voor een nieuwe, andere deal. ”

Ambassadeurs en ambities

Heleen is betrokken bij de pilot in Twente in een soort ambassadeursrol. Ze doet dit samen met Els Uijterlinde, eveneens melkveehouder. In opdracht van het praktijkteam hebben deze twee boerinnen in 2021 gesprekken gevoerd met MKB-bedrijven in de regio om te vragen of zij financieel willen bijdragen aan duurzame prestaties van boeren. 'Bedrijven hebben baat bij een leefbaar platteland en een landschap dat wordt onderhouden. Zonder dat geen werknemers of aantrekkelijk vestigingsklimaat. Ook niet-landbouw bedrijven hebben verplichtingen op het gebied van klimaat en landschap. Dat kunnen ze uitbesteden aan agrarische bedrijven. Daar willen ze voor betalen.'

De ambities van Els en Heleen liegen er niet om, zo vinden zij dat duurzaamheidsprestaties een volwaardig inkomen voor de boer moeten bieden én dat continuïteit van betaling langjarig gewaarborgd moet zijn. Alleen onder die voorwaarden kun je van boeren vragen echt te extensiveren, anders is het veel te riskant voor boeren om productieruimte in te leveren, stellen zij rationeel. Zo becijferd moet er een gebiedsfonds komen waarin op den duur jaarlijks rond de 49 miljoen euro omgaat. Daarmee kunnen 1.300 Twentse boeren een extra inkomen verwerven van tot wel 40.000 euro per jaar, als ze voldoen aan een aantal stevige maatschappelijke diensten en hun bedrijf integraal gaan verduurzamen.

Om de boel op gang te krijgen hebben jullie afgelopen zomer een ‘Doe mee -diner’ georganiseerd. Kunnen anderen dat ook doen? Jazeker, dat is een beproefd concept. Een diner bij de boer op het erf, een hulpvraag, verschillende mensen, ontspannen gesprek, dat is echt een goede aanpak. Daar heb je geen grote budgetten voor nodig…. deze formule werkt.  Bij ons heeft het Doe mee - diner geleid tot een afspraak voor een aantal bijeenkomsten met een groep kartrekkers. Die serie bijeenkomsten hebben we net afgerond. Dit heeft heel goed gewerkt om iedereen vanuit zijn eigen kracht in de juiste rol te krijgen. Heel belangrijk om met elkaar tot de kern te komen: wat is van waarde en wat is het je waard. Zaken als de KPI’s, de monitoring en organisatie zijn invulling en komen daarna. We kregen ook nog eens een heleboel publiciteit. Nu zijn we klaar voor de volgende stap. 

De boerinnen hopen dat volgend jaar het eerste geld in het fonds komt waarmee ze in een pilotgebied met een beperkt aantal KPI's aan de slag kunnen. Daarna willen ze dat er snel kan worden opgeschaald.

‍

‍