KPIs in de akkerbouw

KPI Live - KPIs in de akkerbouw - 7 nov 2024

In deze KPI Live praat Ellen Tijkotte (Boerenverstand) ons bij over de stand van zaken in de akkerbouw. Zij heeft een goed overzicht van alle akkerbouwinitiatieven en de rol van Rijk, Provincies en ketenpartners in de implementatie van doelsturing. 

De Kamerbrief van afgelopen 21 oktober gaat over bedrijfsgerichte doelsturing. Allerlei beleidsdirecties zijn nu aan het werk met doelsturing en er lijkt een grote rol weggelegd voor het werken met KPIs. Het ministerie wil in eerste instantie focussen op waterkwaliteit, klimaat en stikstof om mee te starten. “Wij brengen zo goed mogelijk voor het voetlicht wat er de afgelopen jaren al is gedaan”, aldus Tijkotte.  Nu gaat het verder met testen en toepassen. Borging is natuurlijk voor LVVN een belangrijke kwestie en daar zal dan ook veel aandacht naar gaan.

Tijkotte vertelt dat er verschillende pilots over KPIs in de akkerbouw zijn. Er draaien proefprojecten in de Zuidwestelijke Delta, Drenthe, Flevoland waar data opgehaald en verwerkt zijn en er terugkoppelingsbijeenkomsten met boeren gehouden zijn. In de Beemster en in Limburg draaien ook pilots, maar hiervan zijn de data nog niet verwerkt.

Op de vraag waarom akkerbouwers meedoen aan de pilots, laat Tijkotte een filmpje zien waarin Robin Bouwmeester (Drenthe) uitlegt: ‘Als akkerbouwer produceer ik in de eerste plaats voedsel. Daar probeer ik mijn geld mee te verdienen. Daarnaast zijn er ook maatschappelijke opgaven waar ik ook wat mee moet in mijn bedrijf. Ieder perceel heeft zijn eigen bodem en structuur. Hoe kan ik deze kluit zo goed mogelijk gebruiken voor het produceren van voedsel en combineren met de maatschappelijke opgaven die er liggen.”

Veel aspecten komen samen op het boerenbedrijf en de KPIs vatten veel van de opgaven samen. Met de KPIs kun je zien waar je staat, hoe je ervoor staat in vergelijking met anderen, en waar je kunt verbeteren. Boeren zijn op zoek naar een ‘licence to produce’.

In het project waren meerdere bijeenkomsten over diverse KPIs, Aan bod kwamen dan vragen als ‘hoe worden ze berekend’ en ‘wat zijn de scores erop’. De verschillen werden besproken en er werd gekeken welk handelingsperspectief je hebt als boer. Ook werd bekeken hoe de KPIs zich verhouden tot de grotere opgaven van bijvoorbeeld de provincie. 

Data in de akkerbouw is een stuk ingewikkelder dan in de melkveehouderij. Er is een heel stappenplan om aan de data te komen.

Een terugkerende vraag was, ‘Wanneer is het goed genoeg?’ Ook de provincie en het rijk vinden het nog ingewikkeld om het doel te bepalen. Maar wat is doelsturing zonder doel? 

Tijkotte geeft in haar presentatie aan wat akkerbouwers van de KPIs vinden, welke ervaringen er zijn opgedaan en welke lessen er geleerd te zijn. “Data inwinning en borging is echt nog wel een groot vraagstuk, maar de methode voor inwinning is echt al wel heel veel verbeterd sinds 2023”, vertelt ze. Er is gekeken naar de bedrijfsbenadering (betrouwbaardere data) en de perceelsbenadering (deze biedt handelingsperspectief voor de akkerbouwer). Waar je voor kiest hangt vooral af van waar je het voor wilt gebruiken. 

‍De volledige presentatie vindt u hier

‍