Hoe helpt de KPI-aanpak om NPLG doelen te bereiken?

De KPI ’maatlat-voor-duurzame-prestatie’ toepassen op een groot aantal boerenbedrijven

De KPI ’maatlat-voor-duurzame-prestatie’ is toegepast op een groot aantal boerenbedrijven. Wat levert dat op, en hoe brengt het duurzame doelen zoals van het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) dichterbij? Wageningen Economic Research bekijkt in de studie “KPI-sturing op NPLG-doelen” melkveebedrijven en akkerbouwbedrijven. De variatie in scores per bedrijf is groot. Een paar dingen vallen onmiddellijk op. 

Objectief beeld biedt perspectief voor de boer

Door de duurzame prestatie in beeld te brengen kijk je met een andere bril naar het bedrijf. Het zet de bedrijfsvoering in een ander licht en het is meteen voor te stellen hoe hier -met de juiste aanpak- een motiverende werking vanuit kan gaan. Het Nederlandse landbouwcluster heeft een lange traditie in stimuleren, dus dát kunnen we. 

Het inzicht in prestatie over de hele breedte van duurzaamheid geeft de boer de kans het roer ter hand te nemen. Als doelen worden vertaald naar streefwaardes op KPI’s, zijn nog steeds aanpassingen in zijn bedrijfsvoering nodig, maar het is duidelijk waar het heen moet en hij kan zelf op basis van vakmanschap kiezen voor de juiste weg naar resultaat. De boer heeft weer perspectief.

Voorkom eenzijdige focus met integraal verhaal

Wat ook opvalt is dat er maar weinig bedrijven zijn die op élke KPI bij de top 25% horen. Een goede score op enkele KPI’s gaat dus niet automatisch samen met goede score op ándere KPI’s. Dit hangt samen met kenmerken van de bedrijfsvoering zoals bijvoorbeeld het aandeel grasland. Sturen op slechts één thema -als stikstof- kan dus schade doen op andere thema’s. Specialisatie van bedrijven op bepaalde duurzaamheidsaspecten hoeft geen probleem te zijn en voorkomt eenzijdigheid, maar het blijft belangrijk om alle aspecten in beeld te brengen. 

Groot verbeterpotentieel

In de studie is een vrij grote kopgroep gekozen, de top 25%. Per definitie blijven dan de revolutionaire verbeteringen buiten beeld. Die vind je eerder bij de beste 5% of 1%. Maar stel dat het lukt om de gemiddelde prestatie van alle bedrijven tot het nivo op te krikken van deze best presterende 25%, wat bereik je dan? De studie maakt het potentieel direct zichtbaar en laat zien dat het verschilt per sector en doel, maar oploopt tot ongeveer 20%. En dat is terwijl de boeren van deze bedrijven tot nu toe nog helemaal niet hierop uitgedaagd zijn, zij zitten nog in het gefragmenteerde beleid met detailvoorschriften. Het kan zomaar zijn dat vakmanschap een impuls krijgt zodra de keuze van maatregelen vrij wordt gelaten en dat het leidt tot nieuwe, integrale oplossingen. 

Van ‘wensdenken’ naar ‘duurzaam doen’

Een KPI-beeld per bedrijf over de breedte van duurzaamheid is een belangrijke gesprekshulp in het  denken en praten over duurzame landbouw. Wensdenken op grond van vage noties verandert in een concreet beeld van de verschillende aspecten van duurzaamheid. Daarmee wordt het helderder voor alle betrokkenen. 

‍

Lees het artikel op de website van de WUR: ‍

‍Hoe ver kun je komen met het halen van doelen van het Nationaal Programma Landelijk gebied (NPLG) via het verbeteren van de bedrijfsvoering? Denk hierbij aan doelen halen rond het herstel en behoud van natuur of het reduceren van broeikasgasemissies en stikstof- en fosfaatoverschotten. 

Dit is de vraag die veel beleidsmakers op dit moment hebben en waar Wageningen Economic Research een deel van een antwoord op geeft in de studie “KPI-sturing op NPLG-doelen”. Deze studie is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). In de begroting voor 2024 investeert het ministerie van LNV in de komende jaren namelijk 10 miljoen euro extra in doelsturing en ontwikkeling van Kritische Prestatie Indicatoren, zogenaamde KPI’s. Het doel van deze KPI’s is om duurzaamheidsprestaties van boerenbedrijven integraal meetbaar te maken zodat andere partijen zoals afnemers,  overheden en bedrijven daarop kunnen beoordelen en betere prestaties kunnen waarderen. ... Lees hier verder

Dit is de link naar de ppt van de studie: KPI sturing op NPLG doelen : Vingeroefening voor ministerie van LNV. Reijs, J.W.; Jager, J.H.; Daatselaar, C.H.G.; Beekman, V., WUR, 2023.

‍

‍